Druga edycja Warunków Kontraktowych FIDIC
W grudniu 2017 roku na konferencji FIDIC zaprezentowano drugą edycję Warunków Kontraktowych FIDIC. Warunki te nie są jeszcze przetłumaczone na język polski, a zatem wejście ich na rynek polski jest opóźnione, co jednak nie oznacza, że strony procesu inwestycyjnego nie będą musiały zmierzyć się z nimi w najbliższym czasie. Nowe warunki FIDIC prezentują zmienione podejście między innymi do zagadnienia roszczeń i sporów, co powoduje że ich znajomość ma istotne znaczenie dla realizacji uprawnień i obowiązków stron umowy o roboty budowlane.
Szczególne znaczenie z punktu widzenia praktyki sądowej mogą mieć zapisy dotyczące terminu zgłoszenia roszczeń, a w szczególności skutki jego niedotrzymania. Powyższy aspekt jest o tyle istotny, gdyż skutki niedochowania terminu na zawiadomienie o roszczeniu, w postaci utraty roszczenia, budziły dotychczas poważne kontrowersje w orzecznictwie, czego efektem było ugruntowanie się stanowiska, iż za niedopuszczalne uznać należy terminy umowne, które bezpośrednio lub pośrednio ograniczają dochodzenie roszczeń (w szczególności zaś roszczeń pieniężnych) jednej ze stron przed sądami lub innymi powołanymi do tego organami. Przyjęto, iż wskazana kwestia jest bowiem zastrzeżona wyłącznie dla regulacji ustawowej, a podstawowe znaczenie ma w tym względzie instytucja przedawnienia – która, z uwagi na brzmienie art. 119 k.c., ma charakter bezwzględnie obowiązujący. Obecnie to stanowisko nie jest już tak oczywiste, o czym świadczy chociażby wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 2017 roku sygn. akt V CSK 449/16.
Subklauzula 20.2.1 Waloryzacja kontraktów budowlanych Warunków Ogólnych Umowy (FIDIC)
Zgodnie z dotychczasowym brzmieniem subklauzuli 20.1 Warunków Ogólnych Umowy (FIDIC), jeżeli Wykonawca uważa się za uprawnionego do jakiegokolwiek przedłużenia Czasu na Ukończenie lub jakiejkolwiek dodatkowej płatności, według jakiejkolwiek Klauzuli niniejszych Warunków lub z innego tytułu w związku z Kontraktem, to Wykonawca da Inżynierowi powiadomienie, opisujące wydarzenie lub okoliczność, powodującą roszczenie. Powiadomienie będzie dane najwcześniej jak to możliwe, ale nie później niż 28 dni po tym, kiedy Wykonawca dowiedział się, lub powinien był dowiedzieć się, o tym wydarzeniu lub okoliczności. Jeżeli Wykonawca nie da powiadomienia o roszczeniu w ciągu takiego okresu 28 dni, to Czas na Wykonanie nie będzie przedłużony, Wykonawca nie będzie uprawniony do dodatkowej płatności, a Zamawiający będzie zwolniony z całej odpowiedzialności w związku z takim roszczeniem.
Powyższa kwestia, w nowej edycji, została uregulowana w subklauzuli 20.2.1, przy czym podkreślić należy, iż 28 dniowy termin na powiadomienie o roszczeniu został zachowany, niemniej jednak obowiązywać one będzie w równym stopniu wykonawcę oraz zamawiającego.
Ponadto wprowadzono szereg zmian, które zmierzają do wymuszenia na stronach bardziej proaktywnego podejścia w zarządzaniu kontraktem. Celem aktualizacji jest także osiągnięcie większej przejrzystości i pewności w stosowaniu postanowień Warunków Kontraktowych FIDIC, natomiast na ile będzie ten efekt osiągnięty zależy od tego czy postanowienia o w polskiej praktyce nie będą podlegać zmianom w warunkach szczególnych kontraktu, czego doświadczyć można w każdym realizowanym dotychczas kontrakcie.
