Zmiana FIDIC – edycja 2017
Bardzo często strony zawierając różnego rodzaju umowy, podejmują negocjacje w zakresie zapisów dotyczących kar umownych, a zwłaszcza w kontekście, czy należą się one za zwłokę, czy za opóźnienie, mając na uwadze, że zwłoka to kwalifikowane opóźnienie zawinione bezpośrednio przez dłużnika lub osoby, którymi posługiwał się, a opóźnienie to opóźnienie proste polegające na niespełnieniu świadczenia w oznaczonym terminie.
Niemniej jednak dla oceny ryzyka związanego z zapisami umownymi dotyczącymi kary umownej za opóźnienie, na uwadze należy mieć nie tylko treść art. 484 KC, który stanowi, że w razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody, ale przede wszystkim treść art. 471 KC, zgodnie z którym dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
Z analizy powyższych zapisów, wynika iż zakres odpowiedzialności z tytułu kary umownej, o jakiej mowa w art. 483 § 1 KC, pokrywa się w pełni z zakresem ogólnej odpowiedzialności dłużnika za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania (art. 471 KC). Z tego też względu, w orzecznictwie wyraża się stanowisko, że przesłanki obowiązku zapłaty kary umownej określane są przez pryzmat ogólnych przesłanek kontraktowej odpowiedzialności odszkodowawczej (zob. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 21 maja 2018 r. V AGa 90/18, a także Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 25 września 2018 r. VII AGa 100/18).
A zatem, wierzyciel dochodzący zapłaty kary umownej, obowiązany jest do wykazania niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania będącego podstawą naliczenia kary umownej, zaś dłużnik może zwolnić się z obowiązku zapłaty kary umownej poprzez wykazanie, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania było następstwem okoliczności, za które nie ponosi on odpowiedzialności.
Powyższe wskazuje, iż odpowiedzialność z tytułu zastrzeżenia kary umownej, odbywa się na zasadzie winy, która w przypadku kary za opóźnienie jest domniemywana, natomiast nie wyklucza to faktu, że dłużnik domniemanie to może jednak obalić.

Albert Bezak
Adwokat
Przeczytaj również
Ryczałt to nie wszystko
Każdy z wykonawców robót budowlanych, w trakcie negocjacji dotyczących dodatkowego wynagrodzenia, zapewne spotkał się z zarzutami ze strony zamawiającego, że jeżeli strony umówiły się na wynagrodzenie ryczałtowe, nie może żądać podwyższenia wynagrodzenia, chociażby w...
Podwyższenie wynagrodzenia na skutek zmiany stosunków, której nie można było przewidzieć, a procedura zgłaszania roszczeń wg FIDIC
Wykonawcy, nie dajcie się zwieść Zamawiającym, którzy próbują bronić się przed roszczeniem o podwyższenie wynagrodzenia w oparciu o art. 632 § 2 KC lub 3571 KC, tj. na skutek zmiany stosunków, której nie można było przewidzieć, twierdząc, że nie została dochowana...
Waloryzacja kontraktów budowlanych: Subklauzula 13.8 Warunków FIDIC, a nadzwyczajna zmiana stosunków z KC
Waloryzacja kontraktów budowlanych: Subklauzula 13.8 Warunków FIDIC, a nadzwyczajna zmiana stosunków z KC Bardzo często się zdarza, że wykonawca dochodząc roszczeń o podwyższenie wynagrodzenia ma wątpliwości, czy podstawą roszczeń powinna być Subklauzula 13.8...
Tarcza antykryzysowa – zapisy dotyczące umów zawieranych w trybie zamówień publicznych
Tarcza antykryzysowa – zapisy dotyczące umów zawieranych w trybie zamówień publicznychNie ulega wątpliwości, iż pandemia koronawirusa, wywołującego chorobę COVID-19 oraz związane z tym konsekwencje mają negatywny wpływ na realizację zawartych umów. Przedsiębiorcy nie...
Waloryzacja kontraktów budowlanych
Waloryzacja kontraktów budowlanych W procesie inwestycyjno – budowlanym opartym o Warunki Kontraktowe FIDIC znaczenie ma cały wachlarz czynników. Jednym z nich jest konieczność zaangażowania znaczących środków finansowych, powodujących ryzyko, nie tylko po stronie...
Zmiana FIDIC – edycja 2017
Zmiana FIDIC – edycja 2017 Druga edycja Warunków Kontraktowych FIDIC W grudniu 2017 roku na konferencji FIDIC zaprezentowano drugą edycję Warunków Kontraktowych FIDIC. Warunki te nie są jeszcze przetłumaczone na język polski, a zatem wejście ich na rynek polski jest...
Waloryzacja kontraktów budowlanych – zmiana podejścia
Waloryzacja kontraktów budowlanych – zmiana podejścia Realizacja inwestycji infrastrukturalnychJak już wielokrotnie podkreślałem, realizacja inwestycji infrastrukturalnych powoduje konieczność zaangażowania znaczących środków finansowych. Poważny problem powstaje w...
Podstawa roszczeń w sporze opartym na warunkach FIDIC
Podstawa roszczeń w sporze opartym na warunkach FIDICWarunki Kontraktowe FIDICRealizacja inwestycji infrastrukturalnej jest z natury przedsięwzięciem skomplikowanym pod względem zarówno technicznym, jak i prawnym, angażującym znaczące środki finansowe oraz wymagającym...
Przedstaw mi swoją sprawę